La columna - Chi chi nu tschercha chatta

La columna - Chi chi nu tschercha chatta

Da Fadrina Hofmann - L’uman es ün chatschader e ramassader. La cumprouva n’haja a chasa in fuorma da duos uffants chi chattan roba da tour e mütschir. Ün insaj? Voilà

Üna s-charpa da muntogna. Marca Lowa, grondezza 38, model da duonna. Chattà da meis figl (9ons) sül tet da las garaschas chi cunfinan a nos üert.

Ün triangul da panna. Amo intact. Chattà da meis figl sül viadi a chasa davo il trenamaint da ballapè.

Ün bindel d’avertimaint. Our da plastic, alb e blau. Na rodlà insembel inandret. Tut cun sai da meis figl davo scoula. Argumaint: „Quel es super per giovar“.

Üna chadaina da ruina. Chi chi tilla ha chattà ingio nun es dal tuot cler, ma ella d’eira dandettamaing in corridor.

Duos fiers d’chavà da ruina. Annada ca. 1950. Ün fier sarà stat d’ün mül. Chattà aint illa belma cun giovar pro l’aual Clozza. Da chi? Trais jadas as poja ingiavinar.

Ün öglier d’uffant. Brün, cun correctura. Chattà cun rumir sü la chamonna da Battasendas. Tut a chasa da mia figlia (7 ons) perquai cha „forsa savaina dovrar quel ün di“.

Chi chi tschercha chatta, haja nom.

Mo meis uffants gnanca nu tscherchan, els chattan simplamaing. Id es incredibel cun che roba ch’els vegnan a chasa da temp in temp. Mincha chat vain trattà sco ün s-chazi. Chi saja la chadaina da ruina o la singula s-charpa – tuot savaina tenor els garanti dovrar amo ün di. Eu n’ha l’impreschiun cha mincha plunder cha oters büttan davent aposta o perdan sainza lair splacha a la fin finala pro no. E uei sch’eu less liquidar üna o tschella truvaglia, lura daja opposiziun totala.

Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81
  • Shop online!
    Shop online!
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • www.belain.ch
    www.belain.ch
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51
  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha


S-chazi o plunder?

Cha mia nona ramassaiva blera roba inclegia amo. Ella derivaiva da la generaziun da guerra. Palantschin e schler d’eiran implids per „cas urgiaints“. Mo meis uffants vivan in ün temp da l’abundanza. Els nun han mai pati fom, els han tuot quai ch’els douvran ed amo ün bun pa daplü. E listess. Ramassar para dad esser alch biologic. Quel vizi sarà francà profuondamaing in no. Co as pudessa uschigliö declerar quist desideri dals umans da ramassar adüna daplü possess?

Cumpromiss?

Eu sun ün tip chi selecziunescha jent. Il sistem es simpel: Che dovraina? Che nu dovraina? Il problem es be cha meis uffants han tuot ün’otra oppiniun a reguard ils criteris da roba dovrabla co eu. Per els ha mincha oget ün serv. Els sun eir adüna be gusts scha’l Coop lantschescha darcheu ün’acziun da ramassar marcinas, tacharöls, emojis etc. Eu invezza vez darcheu be il crom chi resta a la fin finala perquai suot.

Dimena stuvaina chattar ün cumpromiss. Ils fiers d’chavagl pon restar sün balcun e portar furtüna a no. La chadaina svanischa uschè svelt co pussibel – voul dir apaina cha’ls uffants nu pensan plü landervia. A la s-charpa da muntogna spetta listessa sort. Il triangul da panna depuonaina in schler, il bindel d’avertimaint eir. Uf.

Eu n’ha fingià il sgrisch da la frasa cha’ls uffants clomaran bainbod darcheu cun gnir da port’aint: „Mamma, eu n’ha chattà alch sul cool“! Mo chi sa, forsa chattna ün di propi amo alch „sul cool“. Co füssa cun üna trua plain marenghins?

Text e fotografia: F. Hofmann, Scuol

*In "La columna" descriva Fadrina Hofmann mincha mais quai chi occuppa e movainta ad üna schurnalista e mamma in Engiadina.


Suonda LATABLA!





Dar ina nota a questa contribuziun
(0 vuschs)
Fadrina Hofmann

Autura LATABLA dapi avust 2016 - Fadrina Hofmann es creschüda sü a Scuol e viva hoz darcheu cun sia famiglia quia. Ella ha stübgià scienza da medias e comunicaziun, schurnalissem e rumantsch a l'università da Friburg. Daspö 2009 è'la redactura pro "Die Südostschweiz". Ella ha publichà plüs cudeschs e diversas istorgias.

Reclama:

Newsletter:

Adressa d'email:

Prenum:

Num:


POPULAR IN QUESTA CATEGORIA:

Il Project

30 da fanadur 2018

pinc e provocativ: Cura che ins entra in territori rumantsch na badan ins betg che ins è uss en il territori rumantsch: Ils nums dals lieus ed ils toponims èn...

5 giadas fitg fraid

14 da favrer 2018

Da Silvana Derungs (DRG) –  La lingua rumantscha è ritga, uschè ritga che nus pudessan atgnamain ans servir pli savens da sias bellezzas e ritgezzas – e da tut sias...

5 bellas chauras

10 da schaner 2018

Da Silvana Derungs (DRG) – La lingua rumantscha è ritga – uschè ritga che nus pudessan atgnamain ans servir pli savens da sias bellezzas e ritgezzas. Oz datti tschintg bellas...

Jeu spetgel ...

05 da december 2017

Dad Annatina Nay - Duas figuras en in toc da teater da Samuel Beckett. Estragon e Wladimir sesanflan en in liug buc definau, sin in stradun, sper ina plonta. Els...

5 bellas dunnas

16 da matg 2018

Da Silvana Derungs (DRG) –  La lingua rumantscha è ritga – uschè ritga che nus pudessan atgnamain ans servir pli savens da sias bellezzas e ritgezzas. Per exempel datti bels prenums, nizzaivels betg mo...

La columna - Chi chi nu tschercha chatta

28 da november 2017

Da Fadrina Hofmann - L’uman es ün chatschader e ramassader. La cumprouva n’haja a chasa in fuorma da duos uffants chi chattan roba da tour e mütschir. Ün insaj? Voilà...

5 feghers Franzos

18 da fanadur 2018

Da Silvana Derungs (DRG) – La lingua rumantscha è ritga – uschè ritga che nus pudessan atgnamain ans servir pli savens da sias bellezzas e ritgezzas. Per exempel quellas influenzadas...

La columna - Banadida telefomania

27 da matg 2020

Da Fadrina Hofmann - Chi nu cugnuoscha il mumaint da schoc scha’l telefonin es dandettamaing davent? Ed il sentimaint surleivgià cur ch’el cumpara darcheu? Il telefonin es dvanta nos cumpogn...

Go to top