Da Corina Gustin – Duonnas pon suottascriver contracts ed as pon vestir sco ch'ellas lessan – quai tuna evidaint - pero nun es amo usche lönch realità. Avant pac temp d'eira per ellas scumandà da portar chotschas, a Paris (per ledscha) de facto fin avant 6 ons. Eir in Grischun d'eiran ingüstias invers duonnas tuot normalas amo avant 40 ons. Flurinda Rascher, activista daspö ils ons 70 ed autura dal cudesch biling „Crescher e madürar“ / „Freischwimmen“ quinta sur da sia vita impreschiunanta
Avant cuort n'ha eu let ün artichel in ün magazin digital: 98 838 duonnas vivan in Grischun. Rapreschentanza da duonnas illa regenza Grischuna: nolla. Che pensast tü da quai?
Quai es amo adüna ün s-chandel! Impustüt pro las ultimas tschernas. Pels hommens chi sun al timun nun es quai ün tema. Impustüt pens eu chi han temma da la concurenza. L‘an passà al di da las duonnas a Cuoira sun els gnüts confruntats cun il fat cha per la tscherna illa regenza nu d'eira ingünas duonnas sco candidatas. Il parti SP as ha s-chüsà. Quel parti ha adüna duonnas avuonda per candidaturas, eir sül chomp federal. Da tschels partits as haja dudi be s-chüsas marschas.
Mia reacziun: eu vusch fingià daspö ons bod be per duonnas ed in mincha cas refüs eu mia vusch per hommens chi ignoreschan a no duonnas. Displaschaivelmaing sun eir las duonnas massa pac militantas!
Eu n‘ha avant ün per dis inscuntrà üna duonna chi chatta il tschöver da duonnas na bsögnaivel ed es fich modesta cun dir „eu sun cuntainta cun quai ch‘eu survain, ils hommens san che chi‘d es bun per no“ !!
Haja dat üna situaziun speciala ingio cha tü hast decis da cumbatter l'ingüstia invers las duonnas?
Dal 1969 n‘ha eu tut domicil cun mia famiglia a Zuoz, ingio ch‘eu n‘ha chattà contact cun duonnas emancipadas, criticas e sdruagliadas. Là am es quista discrepanza gnüda consciainta.
Chi o che es ed es stat gronda inspiraziun in tia vita?
Eu n‘ha vieplü badà las difficultats da‘s far valair sco duonna illa vita da minchadi. Tras mias differentas occupaziuns ed ingaschamaints n‘ha eu gnü contacts cun bleras persunas chi am han inspirà e sensibilà. Üna gronda inspiraziun es statta la partecipaziun illa gruppa da duonnas chi‘d es descritta ill‘istorgia „Duonnas chi nu fan be s-chagna“.
As poja dir cha tia mamma d'eira teis idol?
Mia mamma d'eira üna duonna cun bler temperamaint e blers interess. Cur ch‘eu n‘ha realisà il möd da viver e pensar dad ella am ha quai fat dürant divers ans fadia. Tantplü cur ch‘eu n‘ha maridà in üna famiglia tradiziunala e plütost conservativa. Pür bler plü tard n‘ha eu cumanzà ad incleger sia vita ed am n'ha reconciliada cun seis pensar. Pür là es ella es dvantada ün tschert exaimpel per mai.
Eu sun gnüda cunfruntada cun attachas in fuorma da telefons e chartas anonimas
Hast tü stuvü viver cun attachas malvugliaintas pervi da tia' opiniun?
Cun am expuoner publicamaing per mias ideas sun eu gnüda confruntada cun attachas cunter mia oponiun - in fuorma da chartas e telefons anonims e chartas da lecturs illas gazettas.
Da che varts hast tü tschüff sustegn e da chi plütöst cuntravent?
Sustegn n‘ha eu survgni our dals circuls dal movimaint da duonnas e dad amis. Cuntravent es gnü our da circuls tradiziunals.
Hozindi pon las duonnas trar aint che ch'ellas lessan, plü bod stuvaivan ellas per part ir per ün permis special sch'ellas laivan as "vestir sco hommens" e trar aint chotschas. A Paris es gnüda müdada quella ledscha pür avant 6 ons. Che pensast tü da quai?
Eu n‘ha vivü bod tuot mia vita in Engiadina culs invierns fraids. Chotschas nu deiran per mai ingün tema. Eu am n‘ha adüna vestida tenor agen gust, sainza verrer a dretta o a schnestera. Eir ils ans dal „Minirock“ n'ha eu passantà. Da quel temp nu n'ha eu tut cogniziun da las criticas. Quai am plascheva dad esser ün pa provocativa.
Plü jent chotschas o schocca?
Tenor meis agens bsögns.
Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:
Scha tü pudessast müdar alch o üna decisiun in tia vita, che füss quai?
A mai vess quai adüna interessà da das-chair far ün gimnasi e forsa ün stüdi. Eu nu m‘m algord d‘avair gnü in mera ün tschert stüdi, pero eu vaiva simplamaing la vöglia da savair daplü e perquai la vöglia dad ir inavant a scoula.
Eu m'interess ed observesch la politica e m'ingasch - pero in mia età ün pa plü moderat
Vaivast dubis da publichar ün cudesch? Scha schi: Perche e chi at ha dat il curaschi da müdar idea?
Minchatant am n‘haja dumandada co cha meis cudesch gnarà acceptà. Meis ami Lothar am ha sustgnü e dat curaschi.
Che temas t'occupan hozindi?
Eu m'interess ed observesch la politica e m'ingasch per ils drets dals umans, per üna vita sociala e pel movimaint da las duonnas. Pero in mia età ün pa plü moderat.
Avant cuort n'ha eu let ün artichel in ün magazin digital: 98 838 duonnas vivan in Grischun. Rapreschentanza da duonnas illa regenza Grischuna: nolla. Che pensast tü da quai?
Quai es amo adüna ün s-chandel! Impustüt pro las ultimas tschernas. Pels hommens chi sun al timun nun es quai ün tema. Impustüt pens eu chi han temma da la concurenza. L‘an passà al di da las duonnas a Cuoira sun els gnüts confruntats cun il fat cha per la tscherna illa regenza nu d'eira ingünas duonnas sco candidatas. Il parti SP as ha s-chüsà. Quel parti ha adüna duonnas avuonda per candidaturas, eir sül chomp federal. Da tschels partits as haja dudi be s-chüsas marschas.
Mia reacziun: eu vusch fingià daspö ons bod be per duonnas ed in mincha cas refüs eu mia vusch per hommens chi ignoreschan a no duonnas. Displaschaivelmaing sun eir las duonnas massa pac militantas!
Eu n‘ha avant ün per dis inscuntrà üna duonna chi chatta il tschöver da duonnas na bsögnaivel ed es fich modesta cun dir „eu sun cuntainta cun quai ch‘eu survain, ils hommens san che chi‘d es bun per no“ !!
Daja üna dumonda cha ingün mai nu't ha dumandà? Üna cha tü be spettast da respuonder?
Eu nun am saint competenta da respuonder dumandas. Eu di be adüna quai ch‘eu pens.
La musica es adüna statta importanta in tia vita – che musica taidlast il plü gugent?
La musica es fich importanta in mia vita. Eu preferisch la musica classica, coros, operas, musica spirituala e buna musica populara (per exaimpel ils Fränzlis) e sun vairamaing averta per bler.
Che es teis prossem project?
In october l'on passà n‘haja cumpli 80 ans. Meis proget es da mantegner il plaschair da viver e da restar averta per quai chi vain.
Che nu sa la glieud da tai?
Bler!
In tschinch ons…
Quai füss bel sch‘eu am sentis amo adüna uschè bain sco uossa!
Il rumantsch es per mai…
Il rumantsch es per mai basa da vita ed es mia identificaziun.
Cudesch:
Crescher e madürar. Ün'istorgia dad üna duonna da l'Engiadina
208 paginas, ISBN: 978-3-9817528-8-5
Biografia:
Nada dal 1938 a Seraplana, mama da trais uffants. Politicamaing activa per la chosa da las duonnas e dürant 12 ons manadra da la scoula da musica Engiadina Bassa/Val Müstair. Ella ha imprais a nodar cun passa 50 ons ed ha scrit sia biografia per seis 80avel anniversari
Intervista: Corina Gustin
Fotografia: (c) Flurinda Raschèr
Suonda LATABLA!
Forsa er insatge per vus:
-
«Plü ch’eu imprendaiva, damain ch’eu savaiva» - 15 minuts cul translatur rumantsch Walter Rosselli
Da Corina Gustin – Walter Rosselli, uriund tessinais, ha stübgià lingua e litteratura rumantscha a Friburg ed a Turich e translatescha cudeschs… -
«Oravontut plai lur humor a mi, quel ei fetg sco a Danmarc»
Da Flavia Hobi – Anne-Louise Kleberg Joël – tuna buc suenter in num romontsch, ella Rumantschia sesenta ella denton dacasa. Oriundamein dad Odense en… -
«Eu sun gnüda cunfruntada cun attachas in fuorma da telefons e chartas anonimas» - 15 minuts cun: Flurinda Raschèr
Da Corina Gustin – Duonnas pon suottascriver contracts ed as pon vestir sco ch'ellas lessan – quai tuna evidaint - pero nun… -
«Noss giat pareva adina dad avair nauscha luna ed era er uschiglio ina creativa pauc attractiva. Uschia è il giat Brutus naschì.» - 15 minuts cun: Yvonne Gienal
Da Corina Gustin – Ils Babulins e lur aventüras chi cumparan sco cudesch, cd, videos e dafatta sco app in tuot ils idioms ed in…
